ฉันเองชีวิตนี้ที่ผ่านมา แทบจะเรียกได้ว่าแทบจะไม่ปฏิเสธใครเลย แม้กับเหตุการณ์ที่ทำให้เราเสียเปรียบ หรือ เบียดเบียนตัวเองก็ตาม แต่เกมชีวิตก็ทำให้ฉันต้องกลับมาใคร่ครวญตัวเอง และเรียนรู้ที่จะฝีกตัวเองใหม่ในวัยที่แสนจะล่วงเลย
วันนี้เองที่ฉันรู้สึกผันผวนในใจ กับเรื่องราวของการไม่กล้าปฏิเสธของตัวฉันเอง เรื่องมีอยู่ว่า เมื่อคืนมีลูกค้าต้องการชมอสังหาริมทรัพย์ที่ฉันโพสท์ขาย โดยส่งไลน์มานัดขอชม ฉันต้องทำนัดในกลุ่มไลน์ที่ทำงานด้วยกัน เพื่อให้ admin ลงนัดให้เช้าวันนี้ (ไม่สามารถ direct line ให้แอดมินรับทราบคนเดียวได้ จริงๆเป็นงานที่ทำงานแบบอิสระตัวใครตัวมัน แต่หัวหน้างานเดียวกัน แต่ละคนก็สามารถนำอสังหาฯที่พูลเป็นส่วนกลางนี้ไปขายได้ ขึ้นกับareaที่เราชอบ หรือที่ใกล้บ้านเรา และความชอบในทรัพย์นั้นว่าอยากขายหรือไม่ เพราะฉะนั้นทุกคนก็เป็นคู่แข่งกันไปโดยปริยาย)
หลังจากนั้นฉันก็เข้านอน ตื่นมาพร้อมกับไลน์ของน้องที่สนิทในกลุ่มที่ขออนุญาตตามติดไปดูการขายด้วย โดยบอกว่าจะไปช่วยขาย (เพราะพวกเราเป็นมือใหม่ ที่เข้าพร้อมๆกัน) ฉันนึกในใจ ฉันไม่ได้ต้องการให้ใครมาช่วย ฉันมั่นใจว่าฉันขายเองได้ เพราะได้ขายไปหลังหนึ่งแล้ว ถ้าเป็นคนอื่น หรือ สิ่งที่ควรจะเป็น ก็ควรจะปฏิเสธน้องเขาไป โดยหาเหตุผลร้อยแปดได้ แต่ฉันเองผู้ที่เพิ่งเริ่มเห็นโทษภัยของการปฏิเสธไม่เป็น (ฉันความรู้สึกช้าไปครึ่งศตวรรษ)กลับไม่กล้าปฏิเสธ ทั้งๆที่ตัวเขากำลังจะเอาทรัพย์หลังนั้นไปขายเช่นเดียวกัน หลังจากเห็นฉันโพสท์ขาย แล้วอยากขายบ้าง โดยบอกว่าอยู่ใกล้บ้านตัวเอง (ทั้งๆที่ทรัพย์คือบ้านหลังนี้อยู่ใน database ที่เป็นพูลกลางตั้งนาน)
แต่พอดี ลูกค้าโทรมาขอเลื่อนนัดก่อนฉันจะขับรถออกไปรอลูกค้าแป๊บเดียว เฮ่อ ค่อยยังชั่ว ความรู้สึกอึงอล ที่รู้สึกว่าเรายอมให้เขาเอาเปรียบ แล้วก็มาโมโหทั้งตัวเองและน้องเขา ก็ค่อยโล่งขึ้น ทำให้ฉันมาเขียนบทความนี้ขึ้น
การที่ครูบาอาจารย์บอกว่า จะละสิ่งใดได้ ต้องเห็นโทษภัยในสิ่งเหล่านั้นก่อน งั้นฉันขอทำตามครูบาอาจารย์ คือขอลิสท์โทษภัยของการปฏิเสธไม่เป็น ออกมาก่อน ดังนี้
-ทำให้เราสูญเสียสิ่งที่เราพึงมี พีงได้ อย่างถูกต้อง
การทุ่มเทลงแรงของเรา ก็เหมือนกับการดูแลทำนุบำรุงต้นไม้ เมื่อต้นไม้ให้ผล เราก็ควรจะได้รับผลอันชื่นใจของการทุ่มเทนั้นอย่างเต็มที่
การปฏิเสธไม่เป็น เท่ากับการลงแรงของเราสูญเปล่า กลับให้ผู้อื่นได้มาเก็บเกี่ยวพืชผลอันอุดมได้ โดยเราได้แต่มองตาปริบๆ ถือเป็นความโง่ที่เบียดเบียนตัวเองอย่างมาก ต่างจากการแบ่งปันด้วยความเมตตา ที่เราเต็มได้เก็บเกี่ยวสิ่งที่เราพึงมีพีงได้อย่างเพียงพอแล้ว แล้วแบ่งปันให้แก่ผู้อื่นด้วยจิตใจที่อิ่มเอิบ
-การปฏิเสธไม่เป็น เกิดจากการอยากให้ผู้อื่นยอมรับ
ถ้าใครจะยอมรับเรา โดยมีเงื่อนไขว่าต้องยอมให้เขาเบียดเบียน ก็อย่าไปคบเขาเลย
ใจเราที่อยากให้ผู้อื่นยอมรับ ก็เพราะเราไม่เห็นคุณค่าของตัวเองว่าคู่ควรกับสิ่งดีๆ ใจเราไม่ยอมรับตัวเอง ไม่ได้ให้เกียรติ ปกป้องตัวเองเพียงพอ
-การปฏิเสธไม่เป็น คือการปลูกฝังนิสัยการละทิ้งตัวเอง ละทิ้งเป้าหมาย ละทิ้งความสุข ละทิ้งคุณค่าของตัวเอง เห็นคนอื่น งานของคนอื่น ความสำเร็จของคนอื่น มีค่ากว่าของเรา
แล้วชีวิตนี้จะไม่สามารถยืนหยัดบรรลุเป้าหมายของตัวเองได้
-เป็นการปลูกฝังนิสัยที่ไม่ดีให้กับผู้เบียดเบียนเรา
อันนี้ไม่ต้องอธิบายเยอะ เจ็บคอ
ทีนี้มาถึงวิธีปฏิเสธ เวลาคนอื่นทำสิ่งที่เบียดเบียนเรา (อันนี้ลอกจากคนอื่นในเว็บหลากหลาย เพราะคิดไม่ออก)
1-ใช้คำชมเข้าช่วย (ทฤษฎีชมแล้วชิ่ง)
“ขอบคุณนะที่นึกถึงกัน แต่ไม่ดีกว่า” “ฟังดูดี แต่ยังไม่รับปากดีกว่า”
2-บอกเหตุผลตรงๆ (ทฤษฎีตรง)
“กำลังยุ่งๆอยู่เลย” “ไม่มีเวลาเลยช่วงนี้”
-ปฏิเสธสั้นๆแบบไม่มีเหตุผลประกอบ (ทฎษฎีขวาน)
“ขอโทษนะ คงไม่ได้” “ไม่ค่อยสะดวกอ่ะจ้ะ” “คงไห้ไปด้วยไม่ได้ ไม่สะดวกจ้ะ”
3-ปฏิเสธสิ่งหนึ่ง แต่เสนอตัวเข้าช่วยอีกอย่างหนึ่ง (ทฤษฎี อยากช่วยนะ แต่ช่วยอย่างอื่นแทน)
“พี่ไม่สะดวก แต่ถ้าจะให้พี่ไปเป็นเพื่อนตอนน้องเจอปัญหาเดียวกัน ก็โอเคเลย”
4-หาโอกาสครั้งต่อๆไป (ทฤษฎีโอกาสหน้า)
“ไว้โอกาสหน้าเนอะ ครั้งนี้ไม่สะดวกจริงๆ”
(แต่โอกาสหน้าคงต้องตอบรับ เพราะฉะนั้นวิธีนี้ไม่work เท่าไหร่ ถ้าเราไม่อยากไป ไม่อยากทำตลอดไป)
-เลี่ยงไปก่อน เหมือนกับว่ายังตัดสินใจไม่ได้ (ทฤษฎี ตอนนี้ไม่ได้)
“ไม่สะดวกรับปากตอนนี้ ขอโทษด้วยค่ะ”
5-ปฏิเสธและแนะนำคนอื่นให้ (ทฤษฎีปัดไปให้คนอื่น)
“อันนี้คงทำให้ไม่ได้ แต่เดี๋ยวจะไปถาม……ให้ นะ”
-ปฏิเสธ โดยอ้างคนอื่น (ทฤษฎีบุคคลที่สาม)
“ขอบคุณมากที่ชวน แต่วันนี้มีนัดแล้วกับ………..”
ุ6-ไม่ตกลง และไม่ปฏิเสธ (ทฤษฎี ขอเวลาคิด)
“ขอคิดก่อนนะ เดี๋ยวจะมาให้คำตอบทีหลัง”